– ಡಾ| ಯು. ಬಿ. ಪವನಜ

ಗಣಕಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಬಳಕೆ ಸುಮಾರು ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಪದಸಂಸ್ಕರಣವು (word-processing) ಇದರಲ್ಲಿಯ ಮೊದಲನೆಯದು. ಪತ್ರ, ಲೇಖನ, ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲು, ತಿದ್ದಲು ಇವುಗಳ ಬಳಕೆ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಪದಸಂಸ್ಕರಣದ ಮುಂದುವರೆದ ಸೌಕರ್ಯವೇ ಡಿ.ಟಿ.ಪಿ. (desktop publishing). ಅಂದರೆ ಪಠ್ಯದ ಜೊತೆ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಪುಟವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡುವುದು. ಈಗ ಎಲ್ಲ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಇದೇ ವಿಧಾನದಿಂದ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿವೆ.

ಕೆ.ಪಿ. ರಾವ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸೇಡಿಯಾಪು ತಂತ್ರಾಂಶ

ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಸಮಗ್ರ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳನ್ನೇ ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸುವ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಂದ ಮೊದಲು ಆಲೋಚಿಸಿ ಕಾರ್ಯಗತರಾದವರು ನಮ್ಮ ಕನ್ನಡಿಗರೇ ಆದ ಶ್ರೀ ಕೆ. ಪಿ. ರಾವ್ ಅವರು. ೭೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಅವರು ಮುಂಬಯಿಯ ಟಾಟಾ ಪ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞರಾಗಿದ್ದಾಗ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಫೋಟೋಟೈಪ್‌ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್ ಯಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಇವರು ಆ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಲಭ್ಯವಿದ್ದ ಸೀಮಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನೇ ಬಳಸಿ ಸುಂದರವಾದ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಫಾಂಟ್‌ಗಳನ್ನು (ಅಕ್ಷರಶೈಲಿಗಳು) ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ಅಂತಹ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯ ಫಾಂಟ್‌ನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೂಡಿಸಲು ಸರಳ ಹಾಗೂ ತರ್ಕಬದ್ಧವಾದ ಕೀಲಿಮಣೆ (ಕೀಬೋರ್ಡ್) ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ರಚಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿ ಶ್ರೀ ಕೆ.ಪಿ ರಾವ್ ಅವರಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಧ್ವನ್ಯಾತ್ಮಕ ಕೀಲಿಮಣೆಯ ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದವರು ಇವರೇ. ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಭಾಷೆಯ ೨೬ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರವೇ ಬಳಸಿ ಕನ್ನಡದ ಎಲ್ಲ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಊಡಿಸುವಂತೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಕೀಲಿಮಣೆಯ ವಿನ್ಯಾಸ ರೂಪಿಸಿದರು. ಇದನ್ನೇ ಅಲ್ಪ ಸ್ವಲ್ಪ ಬದಲಾಯಿಸಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರವು ತನ್ನ ಅಧಿಕೃತ ವಿನ್ಯಾಸವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಇದುವೇ “ನುಡಿ” ತಂತ್ರಾಂಶದಲ್ಲಿ (ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್) ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿರುವ ಕೀಲಿಮಣೆಯ ವಿನ್ಯಾಸ. ದುರದೃಷ್ಟಕ್ಕೆ ಈ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಎಲ್ಲರೂ ಕನ್ನಡ ಗಣಕ ಪರಿಷತ್ (ಕಗಪ) ವಿನ್ಯಾಸ ಎಂದೇ ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು “ಸೇಡಿಯಾಪು” ಹೆಸರಿನ ಡಾಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನೂ ೮೦ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲೇ ತಯಾರಿಸಿ ಉಚಿತವಾಗಿ ಹಂಚಿದ್ದರು. ಎಂತೆಂತವರಿಗೆಲ್ಲ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡುವ ಸರಕಾರವು ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಅತೀ ಅಗತ್ಯವಾದ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದ ಕೆ. ಪಿ ರಾವ್ ಅವರಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡದಿರುವುದು ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೇ ಅವಮಾನ.

ಕನ್ನಡದ ಅಕ್ಷರಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಕೀಲಿಮಣೆಗಳು

ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಬಳಕೆಗೆ ಕನ್ನಡದ ಅಕ್ಷರಶೈಲಿಗಳು ಬೇಕು. ಇದನ್ನು ಗಣಕದ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಫಾಂಟ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಅಕ್ಷರಶೈಲಿಯೊಂದಿದ್ದರೆ ಆಗಲಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೊಂದು ಕೀಲಿಮಣೆಯ ತಂತ್ರಾಂಶ ಬೇಕು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಇಂಗ್ಲೀಷಿನಲ್ಲಿ “k” ಎಂದು ಬರೆದಿರುವ ಕೀಲಿಯನ್ನು ಒತ್ತಿದರೆ ಗಣಕಕ್ಕೆ ಕನ್ನಡದ “ಕ” ಎಂಬ ಅಕ್ಷರದ ಸಂಕೇತವನ್ನು ಈ ತಂತ್ರಾಂಶ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಸುಮಾರು ಎರಡೂವರೆ ದಶಕದ ಹಿಂದೆ ಹಲವು ಅಕ್ಷರಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಕೀಲಿಮಣೆಯ ವಾಣಿಜ್ಯಕ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳು ತಯಾರಾದವು. ಕೇಂದ್ರ ಸರಕಾರದ ಸಿ-ಡಾಕ್‌ನವರು ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಡಾಸ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವು ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಬಳಸಲು ಗಣಕದೊಳಗೆ ಒಂದು ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಕಾರ್ಡನ್ನು ಸೇರಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅವರು ಇದರ ವಿಂಡೋಸ್ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಬಳಸಲು ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಕಾರ್ಡಿನ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಎಂಬತ್ತರ ದಶಕದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಲಿಪಿ, ಆಕೃತಿ, ಶಬ್ದರತ್ನ, ವಿನ್ಕೀ, ಇತ್ಯಾದಿ ಹಲವು ಖಾಸಗಿ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಕನ್ನಡದ ಅಕ್ಷರಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಕೀಲಿಮಣೆಯ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಮಾರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ಎಲ್ಲ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳು ಬಳಸುತ್ತಿರುವುದು ಕೆ. ಪಿ. ರಾವ್ ಅವರು ಸಂಶೋಧಿಸಿದ ಧ್ವನ್ಯಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನದ ಕೀಲಿಮಣೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನೇ. ಆಯಾ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳು ಕೀಲಿಗಳ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಮೂಲಸೂತ್ರ ಮಾತ್ರ ಒಂದೇ.

ಅನಿವಾಸಿಗಳಿಂದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ

ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿ ಬೆಳಸಲು ಕಾರಣೀಭೂತರಾದ ಶಿಕಾರಿಪುರ ಹರಿಹರೇಶ್ವರ ಅವರು “ಅಮೆರಿಕನ್ನಡ” ಎಂಬ ಪತ್ರಿಕೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ನಡೆಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಈ ಪತ್ರಿಕೆ ಮುದ್ರಿಸಲು ಕಸ್ತೂರಿ ರಂಗಾಚಾರ್ ಅವರು ತಯಾರಿಸಿದ “ಕಸ್ತೂರಿ” ಎಂಬ ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿದರು. ಸುಮಾರು ಅದೇ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲೇ ನೆಲೆಸಿದ್ದ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ದೀಕ್ಷಿತ್ ಅವರೂ ಒಂದು ಕನ್ನಡ ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದ್ದರು (೧೯೮೪-೮೫). ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ (೧೯೯೬-೯೭) ಜಗದೀಶ್ ಮತ್ತು ವೆಂಕಟೇಶ್ ಎಂಬ ಉತ್ಸಾಹಿಗಳು ಯುನಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಎಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಾಚರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಲ್ಲ “ಕಲೆ” ಎಂಬ ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದ್ದರು. ಇದು ವೈeನಿಕ ಲೇಖನ ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಟೆಕ್ (TeX) ಅನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆದುದನ್ನು ಪೋಸ್ಟ್‌ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ ಕಡತವನ್ನಾಗಿಸಿ ಮುದ್ರಿಸಿ ಕೊಡುತ್ತಿತ್ತು. ಕೆಲವು ವಿಜ್ಞಾನದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಇತರರು ಇದನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ತುಂಬ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿರುವ ಕನ್ನಡ ತಂತ್ರಾಂಶ “ಬರಹ“. ಇದನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದವರು ಅಮೇರಿಕ ವಾಸಿಯಾಗಿರುವ ಶೇಶಾದ್ರಿವಾಸು ಅವರು. ಬರಹ ಅತಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಲು ಹಲವು ಕಾರಣಗಳಿವೆ -ಮುದ್ದಾದ ಅಕ್ಷರಶೈಲಿಗಳಿವೆ, ವಿಂಡೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಉಚಿತ, ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮೂಲಕ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಊಡಿಸುವುದು (ಅನಿವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಇದು ಅನುಕೂಲ), ತಂತ್ರಾಂಶ ತಯಾರಕರಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಸವಲತ್ತುಗಳೂ ಇವೆ, ಯುನಿಕೋಡ್‌ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯ ವರ್ಗಾವಣೆ ಸಾದ್ಯವಿದೆ, ವಿವಿಧ ಫಾಂಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಪರಿವರ್ತಕಗಳಿವೆ, ಇತ್ಯಾದಿ. ಯಾವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೂ “ಬರಹ”ವು ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಥಮ ತಂತ್ರಾಂಶವಲ್ಲ. ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಬಳಕೆಗೂ “ಬರಹ”ವೊಂದೇ ಕಾರಣವೂ ಅಲ್ಲ. ಕೆಲವರು ಮಾತ್ರ “ಬರಹ”ದಿಂದಾಗಿಯೇ ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಬಳಕೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಎಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಶಿಷ್ಟವಾಗಿರದವರಿಗೆ ನುಡಿ

ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಡಿ.ಟಿ.ಪಿ. ತಂತ್ರಾಂಶಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಮಾರುತ್ತಿದ್ದ ಎಲ್ಲ ಕಂಪೆನಿಗಳು ತಾವು ಬಳಸಿರುವ ಅಕ್ಷರಭಾಗಗಳಿಗೆ (font glyph set) ತಮ್ಮದೇ ಸಂಕೇತವನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮತವಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಒಂದು ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಬಳಸಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ತಂತ್ರಾಂಶದಲ್ಲಿ ಓದಲು ಆಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಮನಗಂಡ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರವು ಗಣಕಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಬಾಷೆಯ ಅಳವಡಿಕೆಗೆ ಒಂದು ಶಿಷ್ಟತೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಸಮಿತಿಯೊಂದನ್ನು ರಚಿಸಿತು. ಈ ಸಮಿತಿಯು ಕನ್ನಡದ ಅಕ್ಷರಭಾಗಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಶಿಷ್ಟ ಸಂಕೇತ ಹಾಗು ಕೀಲಿಮಣೆ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿತು. ಸರಕಾರದ ಈ ಶಿಷ್ಟತೆಗಳಿಗನುಗುಣವಾಗಿ ಸರಕಾರವೇ ಕನ್ನಡ ಗಣಕ ಪರಿಷತ್ತಿನ ಸಹಯೋಗದಿಂದ “ನುಡಿ” ಹೆಸರಿನ ಸಮಾನ ತಂತ್ರಾಂಶವೊಂದನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು (೨೦೦೦). ಈ ತಂತ್ರಾಂಶ ಕನ್ನಡಿಗರಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ದೊರೆಯತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರದ ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಇಲಾಖೆಯ ಅಂತರಜಾಲ (ಇಂಟರ್ನೆಟ್) ತಾಣದಲ್ಲಿ (www.bangaloreit.in) ಇದು ಲಭ್ಯ.

ಈ ಎಲ್ಲ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳು ನಿಜವಾಗಿ ನೋಡಿದರೆ ಫಾಂಟ್ ಮತ್ತು ಕೀಲಿಮಣೆಯ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳು. ಇಂಗ್ಲೀಶ್ ಭಾಷೆಯ ಅಕ್ಷರಗಳ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಅಕ್ಷರಭಾಗಗಳನ್ನು ಕೂರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಎಂದು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ (ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್) ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದುದರಿಂದಲೇ ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆರಳಚ್ಚು ಮಾಡಿದ ಮಾಹಿತಿಯ ಕಡತಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಡಿಟಿಪಿಯ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿರುವ “ಹುಡುಕುವ” ಸವಲತ್ತನ್ನು ಬಳಸಿ ಹುಡುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಪತ್ರಿಕೆಗಳವರು ದಶಕಗಳಿಂದ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕೆ ತಯಾರಿಸಲು ಗಣಕವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ಅವರ ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಶೇಖರವಾಗಿರುವ ಕಡತಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿರುವುದು ಇದೇ ಕಾರಣದಿಂದ.

ಎಲ್ಲರೊಳಗೊಂದಾಗಲಿ ಕನ್ನಡ

ಶಿಷ್ಟತೆಯ ಮಾತು ಬಂದಾಗ ನಾವು ಕನ್ನಡವನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ನೋಡುವುದು ತಪ್ಪು. ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಭಾಷೆಗಳ ಜೊತೆ ಕನ್ನಡವೂ ಹಾಸಹೊಕ್ಕಾಗಿ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಏನು ಮಾಡಬೇಕು? ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಯುನಿಕೋಡ್‌ನ ಬಳಕೆ. ಏನು ಈ ಯುನಿಕೋಡ್? ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಭಾಷೆಗಳ ಸಂಕೇತೀಕರಣಕ್ಕೆ ಇರವ ಶಿಷ್ಟತೆ ಅರ್ಥಾತ್ ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಭಾಷೆಗಳ ಪ್ರತಿ ಅಕ್ಷರಕ್ಕೂ ಸಂಕೇತ ನೀಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೇ ಯುನಿಕೋಡ್. ಇದರ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೆಂದರೆ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಭಾಷೆಗಳಿಗೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಂಕೇತವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ ಇಂಗ್ಲೀಷ್‌‌ನ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಕೂರಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಯುನಿಕೋಡ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪರದೆಯಲ್ಲಿ (ಮೋನಿಟರ್) ಸರಿಯಾಗಿ ತೋರಿಸಲು ಓಪನ್‌ಟೈಪ್ ಎಂಬ ವಿಧಾನದ ಅಕ್ಷರಶೈಲಿಯನ್ನು (ಫಾಂಟ್) ಬಳಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಅಕ್ಷರಶೈಲಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೆಂದರೆ ಎಷ್ಟು ಬೇಕಾದರೂ ಅಕ್ಷರಭಾಗಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಅಷ್ಟು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಯುನಿಕೋಡ್ ವಿಧಾನದಿಂದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಶೇಖರಿಸುವುದರಿಂದ ಪ್ರಪಂಚದ ಎಲ್ಲ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಕಡತದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ. ಯುನಿಕೋಡ್ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಕಡತಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹವಾದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹುಡುಕಬಹುದು. ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಯುನಿಕೋಡ್ ಬಳಸಿ ಕಡತ ತಯಾರಿ ಮಾಡಿದರೆ ಒಂದು ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಯಾವ ಕಡತದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹುಡುಕಿ ತೆಗೆಯಬಹುದು. ಅಂತರಜಾಲದಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹುಡುಕುವ ತಾಣವಾದ ಗೂಗ್ಲ್ ಕೂಡ ಯುನಿಕೋಡ್ ಮೂಲಕವೇ ಕನ್ನಡದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತದೆ. ಗ್ರಂಥಾಲಯ, ಸಂಬಳದ ಪಟ್ಟಿ, ಪಡಿತರ ಚೀಟಿ, ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವ್ಯವಹಾರ, ವಿದ್ಯುತ್ ಬಿಲ್ಲು, ಇತ್ಯಾದಿ ಎಲ್ಲ ನಮೂನೆಯ ಕನ್ನಡದ ಆನ್ವಯಿಕ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳ (ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್) ತಯಾರಿ ಯುನಿಕೋಡ್ ವಿಧಾನದಿಂದ ಸಾಧ್ಯ. ಇಂಹ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಹಿಂದಿ, ಇಂಗ್ಲಿಶ್, ಮತ್ತಿತರೆ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಏಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು. ಕರ್ನಾಟಕ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆಯವರು ತಮ್ಮ ಬಸ್ಸುಗಳ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಅಂತರಜಾಲದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಬಹುದು. ಗಣಕ, ಅಂತರಜಾಲ, ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನು, ಎಟಿಎಂ -ಹೀಗೆ ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಎಲ್ಲ ಅಂಗಗಳು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಯುನಿಕೋಡ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲಿವೆ. ಕನ್ನಡವನ್ನು ಯುನಿಕೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸುವಾಗ ಪ್ರಾರಭದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ನ್ಯೂನತೆಗಳಿದ್ದವು. ಅವುಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಸರಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಯುನಿಕೋಡ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲು ಈಗ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿಯ ಹೊರತಾಗಿ ಬೇರೆ ಯಾವ ತೊಡಕೂ ಇಲ್ಲ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅಂತರಜಾಲದಲ್ಲಿ ತುಂಬ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗುತ್ತಿರುವ ಬ್ಲಾಗಿಂಗ್‌ಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ಬಳಸುತ್ತಿರುವುದು ಕನ್ನಡ ಯುನಿಕೋಡನ್ನೇ. ಈಗಾಗಲೇ ನೂರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ಯುನಿಕೋಡ್ ಬಳಸಿ ಬ್ಲಾಗಿಂಗ್ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಮಾಹಿತಿ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಗಾಡಿ

ಅಂತರಜಾಲಕ್ಕೆ ಮಾಹಿತಿ ಹೆದ್ದಾರಿ (ಇನ್ಫೊರ್ಮೇಶನ್ ಸೂಪರ್ ಹೈವೇ) ಎಂಬ ಹೆಸರೂ ಇದೆ. ಈ ಮಾಹಿತಿ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಗಾಡಿಗಳ ಪಯಣದ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಪಕ್ಷಿನೋಟ ನೋಡೋಣ.

ಅಂತರಜಾಲದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯುವಾಗ ದತ್ತಾತ್ರೇಯ ಕುಲಕರ್ಣಿಯವರ “ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪುಟ“ದಿಂದ ಆರಂಭಿಸಬೇಕು. ಸುಮಾರು ೧೯೯೪-೯೫ರಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದ ಧಾರವಾಡದ ಕುಲಕರ್ಣಿಯವರು ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪುಟ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಹಾಸ್ಯ, ಭಾವಗೀತೆ, ಭಕ್ತಿಗೀತೆ, ಪುಸ್ತಕಗಳ ಪಟ್ಟಿ, ದ್ವನಿಸುರುಳಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿವೆ. ಕನ್ನಡ ಕಲಿಯಲು ಸಹಕಾರಿಯಾಗುವ ಒಂದೆರೆಡು ತಂತ್ರಾಂಶಗಳೂ ಇವೆ. ಆದರೆ ಈ ತಾಣದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿವೆ. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಯ ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಜಾಣ್ಮೆಯಿಂದ ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಇಲ್ಲಿನ ವಿಶೇಷ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಕನ್ನಡ ಹಾಸ್ಯ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ತುಣುಕು:
Q: rAmanu maradhindha keLage bidhdhanu, idhu yAva kAla?
A: rAmanige ketta kAla
( ಪ್ರ: ರಾಮನು ಮರದಿಂದ ಕೆಳಗೆ ಬಿದ್ದನು. ಇದು ಯಾವ ಕಾಲ?
ಉ: ರಾಮನಿಗೆ ಕೆಟ್ಟ ಕಾಲ.)

ಕುಲಕರ್ಣಿಯವರು ಈ ತಾಣ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಂತರಜಾಲದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಅಕ್ಷರಗಳ ಬಳಕೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಕೆಲವು ಶಬ್ದಗಳನ್ನು, ಗುಂಡಿಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರ ರೂಪದಲ್ಲಿ (ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್) ಅವರು ಬಳಸಿದ್ದರು.

ಅಂತರಜಾಲದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಬಳಕೆ ಆರಂಭವಾದುದು ೧೯೯೬ರ ದಶಂಬರ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ. ಡಾ| ಯು. ಬಿ. ಪವನಜ ಅವರು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ “ವಿಶ್ವ ಕನ್ನಡ” ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಥಮ ಅಂತರಜಾಲ ಪತ್ರಿಕೆ. ಅವರು ಅದನ್ನು ಕನ್ನಡ ನಾಡಿನಿಂದ ದೂರ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಸುಮಾರು ಅದೇ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀ ಮುರಳೀಧರ ಪದಕಿ ಅವರೂ ತಮ್ಮದೊಂದು ಕನ್ನಡ ತಾಣ ನಿರ್ಮಿಸಿ ಅದರಲ್ಲಿ ಇತರ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಂದ ಆರಿಸಿದ ಮುಖ್ಯ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ತೊಡಗಿದರು. ಅದೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸಂಜೆ ಪತ್ರಿಕೆ “ಸಂಜೆವಾಣಿ“ಯೂ ಚಿತ್ರರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಂತರಜಾಲವನ್ನು ಸೇರಿತು. ಈಗಂತೂ ನೂರಾರು ಕನ್ನಡ ತಾಣಗಳಿವೆ. ಕನ್ನಡದ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಮುಖ ಪತ್ರಿಕೆಗಳೂ ತಮ್ಮ ಅಂತರಜಾಲ ಆವೃತ್ತಿ ನಡೆಸುತ್ತಿವೆ.

ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅಂತರಜಾಲ ತಾಣ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಮುಖ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಫಾಂಟ್‌ಗಳದ್ದು. ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅಂತರಜಾಲತಾಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯ ಫಾಂಟ್‌ಗಳು ಅಗತ್ಯ. ಕನ್ನಡದ ಫಾಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ತಾಣವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸುವಾತನ ಗಣಕದಲ್ಲೂ ಅದೇ ಫಾಂಟ್ ಇರಬೇಕು. ತಾಣ ನಿರ್ಮಿಸಿದವರು ತಾಣದಲ್ಲೆ ಫಾಂಟ್‌ನ್ನು ಓದುಗರಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಓದುಗರು ತಮ್ಮ ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಈ ಫಾಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅವುಗಳನ್ನು ಅನುಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನಂತರ ಈ ತಾಣಗಳ ವೀಕ್ಷಣೆ ನಡೆಸಬಹುದು. ಈ ರೀತಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಳೆಯದು. ಇನ್ನೊಂದು ವಿಧಾನವೆಂದರೆ ಡೈನಮಿಕ್ ಫಾಂಟ್‌ಗಳ ಬಳಕೆ. ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಅಂತರಜಾಲ ತಾಣ ವೀಕ್ಷಕ ತಂತ್ರಾಂಶವು (ಬ್ರೌಸರ್) ತಾಣದಿಂದ ಅಕ್ಷರಭಾಗಗಳ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಸೆಳೆದುಕೊಂಡು ಅಕ್ಷರರೂಪವನ್ನು ತಾನೆ ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ತಾಣವನ್ನು ವೀಕ್ಷಣೆಗೆ ತೆರೆದಾಗ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪುಟವು ಗೋಜಲಾಗಿ ಕಂಡು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಅಕ್ಷರಗಳು ಗುಂಡಗೆ ಮೂಡಿ ಬರುತ್ತವೆ. ಫಾಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಗಣಕಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಬೇಕಾಗೂ ಇಲ್ಲ. ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಅಂತರಜಾಲ ಪತ್ರಿಕೆ “ವಿಶ್ವ ಕನ್ನಡ”ವು ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೆ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ (೧೯೯೮ ಫೆಬ್ರುವರಿ) ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈಗ ಅಂತರಜಾಲದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಬಹುಪಾಲು ಕನ್ನಡ ತಾಣಗಳು ಇದೇ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿವೆ.

ಯುನಿಕೋಡ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಅಂತರಜಾಲ ತಾಣ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದರೂ ಇದೇ ಡೈನಮಿಕ್ ಫಾಂಟ್ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಅದು ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಯುನಿಕೋಡ್ ಶಿಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಉದಾ: ವಿಂಡೋಸ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪಿ, ಲಿನಕ್ಸ್, ಮ್ಯಾಕ್, ಇತ್ಯಾದಿ) ಬಳಸಿ ತಾಣವೀಕ್ಷಣೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಯುನಿಕೋಡ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಹಲವು ತಾಣಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ. ಈಗಾಗಲೇ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ ಯುನಿಕೋಡ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಇರುವ ತಾಣದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಗೂಗ್ಲ್ ಬಳಸಿ ಹುಡುಕಬಹುದು. ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ “ಬೇಂದ್ರೆ” ಎಂದು ಬೆರಳಚ್ಚು ಮಾಡಿ ಗೂಗ್ಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಹುಡುಕಿದರೆ ಕನ್ನಡದ ವರಕವಿ ಜ್ಞಾನಪೀಠ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತ ದ. ರಾ. ಬೇಂದ್ರೆಯವರ ತಾಣಕ್ಕೆ ಕೊಂಡಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಅದೇ ಇಂಗ್ಲೀಶಿನಲ್ಲಿ bendre ಎಂದು ಬೆರಳಚ್ಚಿಸಿ ಹುಡುಕಿದರೆ ಸೊನಾಲಿ ಬೇಂದ್ರೆ ಸಿಗುತ್ತಾಳೆ!

ವಿದ್ಯುದೋಲೆ ಬಂದಿದೆ ಪದುಮನಾಭನದು

ಗಣಕ ಮತ್ತು ಅಂತರಜಾಲವನ್ನು ಬಳಸಿ ವಿ-ಪತ್ರ ಕಳುಹಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಇಮೈಲ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುದೋಲೆ (ಇಮೈಲ್, ವಿ-ಅಂಚೆ) ಕಳುಹಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದು ಬಹುಜನರಿಗೆ ತಿಳಿದೇ ಇಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ಹಲವು ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಹಳೆಯ ವಿಧಾನವೆಂದರೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬೆರಳಚ್ಚು ಮಾಡಿ ಅದನ್ನು ಚಿತ್ರ ರೂಪದಲ್ಲಿ (ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್) ಕಳುಹಿಸುವುದು. ಸ್ವಲ್ಪ ಮುಂದುವರಿದ ವಿಧಾನವೆಂದರೆ ಕನ್ನಡದ ಯಾವುದಾದರೂ ಬೆರಳಚ್ಚು ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಬಳಸಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬೆರಳಚ್ಚು ಮಾಡಿ ಪತ್ರವನ್ನು ಕಡತ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಲಗತ್ತಿಸಿ (ಅಟ್ಯಾಚ್‌ಮೆಂಟ್) ಕಳುಹಿಸುವುದು. ಅಥವಾ ಔಟ್‌ಲುಕ್ ಮಾದರಿಯ ವಿ-ಅಂಚೆಯ ತಂತ್ರಾಂಶದಲ್ಲಿ ನೇರವಾಗಿ ಬರಹ, ನುಡಿ ಮಾದರಿಯ ಬೆರಳಚ್ಚು ತಂತ್ರಾಶವನ್ನು ಬಳಸಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬೆರಳಚ್ಚು ಮಾಡಿ ಕಳುಹಿಸುವುದು. ಈ ಎರಡು ವಿಧಾನಗಳ ಮುಖ್ಯ ತೊಂದರೆ ಎಂದರೆ ಪತ್ರವನ್ನು ಓದುವಾತನ ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಅದೇ ತಂತ್ರಾಂಶ ಅಥವಾ ಪತ್ರ ಕಳುಹಿಸಿದಾತ ಬಳಸಿದ ಫಾಂಟ್ ಇರತಕ್ಕದ್ದು. ಅಂದರೆ ನಾನು ಬರಹ ಪಾಂಟ್ ಬಳಸಿ ಪತ್ರವನ್ನು ಜಪಾನಿನಲ್ಲಿರುವ ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತನಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದರೆ ಆತನಲ್ಲೂ ಬರಹ ಫಾಂಟ್ ಇರತಕ್ಕದ್ದು. ಯಾವ ಸಮಸ್ಯೆಯೇ ಇಲ್ಲದ ವಿಧಾನವೆಂದರೆ ಯುನಿಕೋಡ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಪತ್ರ ಕಳುಹಿಸುವುದು. ಆದರೆ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪತ್ರ ಸ್ವೀಕರಿಸುವವನಲ್ಲಿ ಯುನಿಕೋಡ್ ಬೆಂಬಲಿತ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇರತಕ್ಕದ್ದು.

ಇದೇ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಅಂತರಜಾಲವನ್ನು ಬಳಸಿ ನೇರವಾಗಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಬಹುದು. ಇದಕ್ಕೆ ಬಳಸುವುದು ಚಾಟ್ ಸಾಫ್ಟ್ವೇರ್ಗಳು (ಉದಾ: ಯಾಹೂ, ಎಂಎಸ್ಎನ್, ಇತ್ಯಾದಿ). ಈ ಯಾವುದೇ ತಂತ್ರಾಂಶದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಫಾಂಟ್‌ನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ, ಅದಕ್ಕೆ ಸರಿಹೊಂದುವ ಕನ್ನಡದ ಕೀಲಿಮಣೆಯ ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಬಳಸಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಬಹುದು.

ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ

ಇಂದಿನ ಮಕ್ಕಳೇ ಮುಂದಿನ ಜನಾಂಗ ಎಂಬ ಘೋಷಣೆ ತುಂಬ ಹಳೆಯದು ಮತ್ತು ಕ್ಲೀಷೆಯಾಗಿದೆ. ಆದರೂ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಗಣಕದ ಬಳಕೆ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಗಮನ ಹರಿಸಲೇಬೇಕಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಹೇಗೆ ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಳಕೆ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡೋಣ.

ಈಗೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ. ಪುಟ್ಟ ಹುಡುಗಿಯೊಬ್ಬಳು ಗಣಕದ ಪರದೆಯ ಮೇಲೆ ಮೂಡಿಬಂದ ಕನ್ನಡದ “ಅ” ಎಂಬ ಅಕ್ಷರದ ತುಂಡುಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಜೋಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಅಕ್ಷರವನ್ನು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಜೋಡಿಸಿದಾಗ ಶಾಬ್ಬಾಸ್ ಎಂಬ ಧ್ವನಿ ಕೇಳಿಬರುತ್ತದೆ. ಈಗ “ಅ” ಅಕ್ಷರದ ಕೆಳಗೆ ಮೂಡಿಬಂದಿರುವ ಸ್ಪೀಕರಿನ ಚಿತ್ರದ ಮೇಲೆ ಮೌಸ್‌ನಿಂದ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿದಾಗ ಗಣಕದ ಸ್ಪೀಕರಿನಿಂದ “ಅ” ಎನ್ನುವ ಅಕ್ಷರದ ಉಚ್ಛಾರಣೆ ಕೇಳಿಬರುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ “ಅ” ಅಕ್ಷರವನ್ನು ಬರೆಯುವ ರೀತಿಯನ್ನು ಅನಿಮೇಶನ್ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಗಣಕದ ಪರದೆಯ ಮೇಲೆ ಮೂಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ “ಅ” ಅಕ್ಷರದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗುವ “ಅಗಸ” ಎನ್ನುವ ಪದ ಮತ್ತು ಅಗಸನ ಚಿತ್ರ ಮೂಡಿ ಬಂದಿವೆ. “ಅಗಸ” ಎನ್ನುವ ಪದದ ಮೇಲೆ ಮೌಸ್‌ನಿಂದ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿದಾಗ ಗಣಕದ ಸ್ಪೀಕರಿನಿಂದ “ಅಗಸ” ಎನ್ನುವ ಪದದ ಉಚ್ಛಾರ ಕೇಳಿಸುತ್ತದೆ. ನೀವು ಈಗಾಗಲೇ ಗಮನಿಸಿರುವಂತೆ ಆ ಹುಡುಗಿ ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಆಟವೊಂದನ್ನು ಆಡುವ ಮೂಲಕ ಕನ್ನಡ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ. ಇಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿರುವುದು “ಕನ್ನಡ ಕಲಿ” ಎಂಬ ತಂತ್ರಾಂಶ-ಆಟವನ್ನು. ಇದನ್ನು vishvakannada.com/Products ತಾಣದಿಂದ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಗಣಕಾಧಾರಿತ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ತುಂಬ ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತಿರುವ ಪದ edutainment. ಇದು education ಮತ್ತು entertainment ಎಂಬ ಪದಗಳ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರೂಪ. ಕಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆಯನ್ನು ಜೊತೆ ಜೊತೆಗೆ ನೀಡುವುದೇ ಇದರ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ. ಶಿಕ್ಷಣವು ಮನರಂಜನಾತ್ಮಕವಾಗಿರಲು ಇದು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಗಣಕಗಳಲ್ಲಿ ಆಟ ಆಡುವದರ ಮೂಲಕ ಕಲಿಯುವುದನ್ನು ಕಲಿಕಾರಂಜನೆ ಎನ್ನಬಹುದು.

ಕನ್ನಡದ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಗಣಕಗಳ ಬಳಕೆ ಮೂರು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಆಗಬೇಕಾಗಿದೆ. ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ ಗಣಕ ಎಂದರೆ ಏನು ಎಂಬುದಾಗಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸುವುದು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಇದನ್ನು ಮಾಹಿತಿ ಸಿಂಧು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಡಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ವಿಜ್ಞಾನ, ಗಣಿತ, ಕನ್ನಡ, ಇತ್ಯಾದಿ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಗಣಕ ಮೂಲಕ ಕಲಿಸುವುದು. ಗಣಕಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರವೇ ಸಾಧ್ಯವಿರುವ ಬಹುಮಾಧ್ಯಮ (ಮಲ್ಟಿಮೀಡಿಯ) ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಸಂಚಲನೆ (ಅನಿಮೇಶನ್) ಇಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಅಝೀಮ್ ಪ್ರೇಂಜಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಇದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಮೂರನೆಯ ಅಂಗ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ಮಿಂಗ್ ಹಾಗೂ ತನ್ಮೂಲಕ ತರ್ಕ ಮತ್ತು ಗಣಿತಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿಯನ್ನು ನಮ್ಮ ಮಾತೃ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಂದುವುದು. ಈ ಮೂರನೆ ವಿಧಾನವನ್ನು ಭಾರತದ ಯಾವ ಭಾಷೆಯಲ್ಲೂ ಬಳಸುತ್ತಿಲ್ಲ.

ಪ್ರಪಂಚಾದ್ಯಂತ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ೫ರಿಂದ ೮ನೇ ತರಗತಿಗಳಿಗೆ ಕಲಿಸುವುದು ಲೋಗೋ (LOGO) ಎಂಬ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿಯೇ ಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ಮಿಂಗ್ ಲಾಂಗ್ವೇಜ್. ಇದನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಮಕ್ಕಳು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ಮಿಂಗ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಲಿಯುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಂದು ಲೋಗೋವನ್ನು ಮಕ್ಕಳು ಮಾತ್ರ ಉಪಯೋಗಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ಮಿಂಗ್‌ನ ಮೂಲ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಲಿಚ್ಛಿಸುವ ಯಾರು ಬೇಕಾದರೂ ಬಳಸಬಹುದು. ಭಾರತದಲ್ಲೂ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಲೋಗೋವನ್ನು ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮಾಧ್ಯಮದ ಶಾಲೆಗಳಿಗಾಯಿತು. ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮ ಶಾಲೆಗಳ ಗತಿಯೇನು? ಗಣಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೀಷನ್ನು ಹಿತ್ತಿಲ ಬಾಗಿಲಿನಿಂದ ತರಬಾರದು.

ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೇ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಲೋಗೋವನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮ ಶಾಲೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಕೀಳರಿಮೆಯಿಂದ ಬಳಲಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯ ಪ್ರಾಯದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ತರ್ಕಬದ್ಧವಾಗಿ ಯೋಚಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಾಯದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಲೋಗೋದಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮ್ಮಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮಕ್ಕಳು ಗಣಿತ ಮತ್ತು ತರ್ಕಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾವೀಣ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಬಹುದು. ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ನಿಜಜೀವನದಲ್ಲೂ ಮುಂದೆ ಬರಲು ಇವೆರಡು ಬಹುಮೂಲ್ಯ ಪೂರಕಗಳು. ನಮಗೆ ಬೇಕಾದ ತಂತ್ರಾಂಶ (ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್) ಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಭಾಷೆಯಲ್ಲೇ ತಯಾರಿಸಲು ನಮ್ಮ ಭಾಷೆಯಲ್ಲೇ ತರ್ಕ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕೂಡ ಇವು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುವು. ಕನ್ನಡ ಲೋಗೋ ಮೂಲಕ ಮೂಲ ಪರಿಣತಿಯನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡ ಮಕ್ಕಳು ದೊಡ್ಡವರಾದ ನಂತರ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ತಂತ್ರಾಂಶ ರಚಿಸಿ ರಾಜ್ಯ/ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಗಣನೀಯ ಕಾಣಿಕೆ ನೀಡಬಲ್ಲರು. ಕನ್ನಡ ಲೋಗೋ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಿ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳೇ ಆಗಿವೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರದ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಕನ್ನಡ ಕ್ರಿಯಾ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಕೂಡ. ಹೀಗಿದ್ದೂ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿಯ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಕನ್ನಡ ಲೋಗೋ ಇನ್ನೂ ಕರ್ನಾಟಕದ ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಲುಪಿಲ್ಲ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕನ್ನಡ ಲೋಗೋ ತಂತ್ರಾಂಶಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ “ಮಂಥನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ” ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಕನ್ನಡ ಲೋಗೋವನ್ನು www.vishvakannada.com/KannadaLogo ತಾಣದಿಂದ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಅಜಗರದಂದದಿ ನಿದ್ರೆಯ ಭಜಕರಿಗೆ

ಒಂದು ಸಂವಾದ:

“ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಸಾಧ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಿದೆಯೆ?”
“ಯಾಕೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ? ನಾನು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಈಗಾಗಲೇ ಕನ್ನಡ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ನನ್ನನ್ನು ಏನೂ ಅರಿಯದವನು ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೀರಾ”
“ತುಂಬ ಸಂತೋಷ. ನೀವು ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಯಾವ ರೀತಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದೀರಾ? ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಏನೇನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೀರಾ?”
“ಬರಹ, ನುಡಿ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಕನ್ನಡ ಲೇಖನ ಸಿದ್ಧಮಾಡಬಲ್ಲೆ ಗೊತ್ತಾ?”
“ಅಷ್ಟೆನಾ?ಮತ್ತೇನೇನು ಮಾಡಬಲ್ಲಿರಿ?”
“ಅಷ್ಟು ಮಾಡಿದರೆ ಸಾಲದೆ? ಇನ್ನೇನಾದರೂ ಸಾಧ್ಯವಿದೆಯೇ?”
“ಯಾಕಿಲ್ಲ? ನಿಮ್ಮ ಎಲ್ಲ ಲೇಖನಗಳ ದತ್ತಸಂಚಯ ಅಂದರೆ ಡಾಟಾಬೇಸ್ ಮಾಡಿದ್ದೀರಾ? ನಿಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಕನ್ನಡ ಸಹಿತ ಎಲ್ಲ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಯಾದಿ ಮಾಡಿದ್ದೀರಾ? ಹೋಗಲಿ. ಯಾವುದೋ ಒಂದು ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ನೀವು ಬಳಸಿದ ಪದಗುಚ್ಛ ನಿಮ್ಮ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದೆ. ಅದನ್ನು ಹುಡುಕಿ ತೆಗೆಯಬಲ್ಲಿರಾ?”
“ಇವೆಲ್ಲ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯವೇ? ನನಗೆ ಗೊತ್ತೇ ಇರಲಿಲ್ಲ”
“ನೋಡಿದಿರಾ? ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಬೆರಳಚ್ಚು ಮಾಡುವುದನ್ನೇ ನೀವು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೀರಾ. ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಎಂದರೆ ಅಷ್ಟು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ. ಇಂಗ್ಲೀಷಿನಲ್ಲಿ ಏನೇನು ಸಾದ್ಯವೋ, ಅವೆಲ್ಲವೂ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸಾಧ್ಯ ಗೊತ್ತಾ?”
“ಇಲ್ಲ. ಸ್ವಲ್ಪ ತಿಳಿಸುತ್ತೀರಾ”

ಇದೊಂದು ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಸಂವಾದವಾಗಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಬಹುಮಂದಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ಗಣಕದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಬಳಕೆ ಎಂದರೆ ನುಡಿ ಅಥವಾ ಬರಹ ತಂತ್ರಾಂಶ (ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್) ಬಳಸಿ ಬೆರಳಚ್ಚು ಮಾಡುವುದು ಎಂದೇ ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ತಪ್ಪು ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ತೊಡೆದು ಹಾಕಿ “ಹೊಸತು ಕಿನ್ನರಿಯಲಿ ನಿನ್ನ ಹಳೆಯ ಹಾಡನುಕ್ಕಿಸು”.

ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಸರಿಯಾದ ಅಳವಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಶಿಷ್ಟತೆ ಬಗ್ಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಲು ಸಮಿತಿಯೊಂದನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರಕಾರವು ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ ನೇಮಿಸಿದ್ದು, ನುಡಿ ಎಂಬ ತಂತ್ರಾಶವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ್ದು -ಇವೆಲ್ಲ ಈಗ ಇತಿಹಾಸ. ಆದರೆ ಯುನಿಕೋಡ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನುಡಿ ತನ್ನ ಪ್ರಸ್ತುತತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ವಿಂಡೋಸ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪಿ ಮತ್ತು ಲಿನಕ್ಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲೇ ಕನ್ನಡ ಯುನಿಕೋಡ್ ಬಳಸಲು ಬೇಕಾದ ಎಲ್ಲ ಸವಲತ್ತುಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ. ಲಿನಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನುಡಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದೂ ಇಲ್ಲ. ಗಣಕ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅತಿ ವೇಗವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ನುಡಿ ಬರಹಗಳಿಂದಾಚೆಗೆ ಕನ್ನಡವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲು ಎಲ್ಲರೊಂದಾಗಿ ಬನ್ನಿ.

(ಕನ್ನಡ ಪ್ರಭ ಪತ್ರಿಕೆಯವರು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೩೦, ೨೦೦೬ ರಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಸುವರ್ಣ ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶೇಷ ಪುರವಣಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಲೇಖನ)